Pierwsze graficzne wyobrażenia czym mogłyby być ogrody OOP, jaki model proponujemy przyjąć, aby zrealizować misję i cele fundacji Organizacja Ogrodów Polskich. Stanowiły wygodne narzędzie do komunikacji z pierwszymi stykającymi się z nami osobami, z którymi chcieliśmy podzielić się naszą wizją i marzeniem. Bo jeden obraz znaczy więcej niż tysiąc słów.

Czas: grafiki powstały na przełomie 2015 i 2016 r..

Powierzchnia: 9 500 m2

Projektant: Jakub Gardner

Geneza

Organizacja Ogrodów Polskich została powołana do życia w 2015 r. jako wyraz boleści nad stanem polskiego krajobrazu i braku perspektyw na jego mądrą, piękną i wygodną przemianę. Ponieważ widzieliśmy problem holistycznie, planowaliśmy działać tak wszechstronnie, jak wszechstronnie wymagające pomocy i rozwoju było polskie ogrodnictwo i architektura krajobrazu.

Pragnęliśmy budować wyższą świadomość Polaków w zakresie dbania o swoje otoczenie poprzez tworzenie inspirujących miejsc, będących żywym dowodem na to, że ogród może wyglądać inaczej, niż to jak popularnie się go realizuje.

Chcieliśmy kształtować dojrzały rynek i pole do rozwoju wspaniałych firm ogrodniczych i krajobrazowych. Promować ogrodnictwo jako hobby. Gromadzić wiedzę o tym, jak zakładać ogrody w Polskich warunkach klimatycznych. Planowaliśmy działania edukacyjne dla wszystkich pokoleń, amatorów i zawodowców – aby wszechstronnie podnosić poziom i jakość naszej branży.

W tym celu, aby mieć miejsce na swoją działalność, żywy przykład popierający nasze poglądy i poligon szkoleniowo eksperymentalny zapragnęliśmy zakładać ogrody pokazowe. Tworzyć wzorce nowoczesnego, zrównoważonego i intensywnego urządzania przestrzeni.

Zakładając fundację, zamierzaliśmy zbliżyć polski poziom ogrodnictwa do angielskiego. Nasza działalność w dużej mierze odpowiadała zadaniom realizowanym przez Royal Horticultural Society (RHS) oraz National Trust.

OOP miało być czymś, czego w Polsce do tej pory nie było. Łamać schematy i konwenanse. Inspirowaliśmy się zachodem, ale wyrastaliśmy z nowoczesnego patriotyzmu. Zbudowaliśmy wizję pięknego i pełnego zadbanych ogrodów kraju, który na polu ogrodnictwa pokazuje kreatywność i wrażliwość naszego narodu.

Koncepcja Ogrodu pokazowego OOP

Przedstawiona koncepcja powstała w odklejeniu od terenu, na hipotetycznej działce o powierzchni ok. 1 ha. Zaprezentowaliśmy tam najważniejsze pomysły, które można będzie w przyszłości realizować w Ogrodach OOP.

Pomysł był przeładowany i niemożliwy do realizacji, ale nie miała być to realistyczna koncepcja, a jedynie narzędzie skutecznej komunikacji. Dlatego umieściliśmy tam wszystko, czego brakowało nam w polskim krajobrazie i rzeczywistości branżowej. Uplastyczniliśmy kierunek, do którego nawigowaliśmy.

Założenia pierwszej wersji programu Otwarte Ogrody OOP

Powstały w czasie zakładania fundacji, czyli ok. 2015 roku. W momencie pisania tego sprawozdania (XII 2024 r.), egalitarny charakter projektu został zweryfikowany i skorygowany na nieco bardziej ekskluzywny. Jednak co do zasady wszystkie poniższe założenia są i nadal będą aktualne.

Definicja ogrodu otwartego:

Otwarty Ogród OOP to w istocie prywatny park, otwarty na zawsze i dla każdego.
To zadbana przestrzeń zieleni urządzonej, służąca rekreacji, edukacji i krzewieniu wysokiego poziomu kultury. Przyjazna dla wszystkich pokoleń oraz niepełnosprawnych.

Cele programu:

1. Tworzenie i utrzymywanie w doskonałym stanie parków o wysokich walorach estetycznych, użytkowych i edukacyjnych, służących lokalnym społecznościom oraz rozwojowi ogrodnictwa i architektury krajobrazu w Polsce.
2. Włączanie ogrodnictwa w życie każdego człowieka, wpajanie postaw i wartości, jakie niesie z sobą uprawa roślin, dbałość o swoje otoczenie, jego mądre planowanie i solidne urządzanie.

Plan finansowania kosztów inwestycyjnych (prac remontowych i rozwojowych):

• zaangażowanie w sponsoring finansowy i rzeczowy prywatnych mecenasów (szczególnie duży polski kapitał) oraz lokalnego biznesu,
• zbiórki publiczne, ze szczególnym wykorzystaniem crowdfundingu,
• pozyskiwanie grantów i dotacji prywatnych.

Plan finansowania bieżących kosztów utrzymania obiektu w doskonałym stanie:

Fundamentalnym założeniem programu jest pełne samofinansowanie bieżących kosztów utrzymania obiektu.

OOP jako fundacja działająca pro publico bono będzie podejmować szereg działań odpłatnych i komercyjnych, z których wszystkie zyski będą przeznaczone na realizację niniejszego programu i innych celów statutowych organizacji.

Uniwersalny dla każdego ogrodu plan finansowania obejmuje:

• miejscową działalność handlową (sklepy sieciowe OOP z jakościowymi artykułami ogrodniczymi, roślinami, rękodziełem i innymi lokalnymi produktami),
• bilety wstępu do ogrodu (ale: symboliczny koszt lub darmowy wstęp dla wybranych grup, m.in. okoliczni mieszkańcy, dzieci, wolontariusze OOP)
• organizacja festiwali i targów ogrodniczych,
• inną komercyjną oraz odpłatną działalność statutową organizacji, prowadzoną centralnie i w skali całego kraju, z której zyski będą rozdzielane do poszczególnych ogrodów wg. bieżącego zapotrzebowania.

Dodatkowo, w zależności od specyfiki obiektu OOP będzie podejmować decyzje o wydzielaniu określonej przestrzeni na dodatkową działalność usługową, własną lub powierzoną innym podmiotom, np.:

• gastronomiczną (kawiarnia, restauracja),
• hotelową,
• konferencyjną, itp.

Pozafinansowe metody utrzymania ogrodu w doskonałym stanie:

OOP realizuje aktywną politykę promocji wolontariatu oraz program rozwoju wolontariuszy, dlatego wiele bieżących prac (pielęgnacyjnych, porządkowych i naprawczych) może i będzie wykonywane przy minimalnych nakładach finansowych przez osoby rozwijające swoje kompetencje i umiejętności ogrodnicze lub uczestniczące w prozdrowotnych programach hortiterapii:

• wolontariuszy z okolicy w ramach programu aktywizacji społecznej,
• wolontariuszy OOP z całej Polski w ramach innych projektów organizacji,
• uczestników oferty edukacyjnej OOP (studenci i uczniowie w ramach staży i praktyk zawodowych, studenci uniwersytetu III wieku, uczestnicy warsztatów),
• uczestników programów przeciwdziałania patologiom i uzależnieniom.

Ponadto OOP jako organizacja aktywnie wspierająca rozwój rynku ogrodniczego w Polsce może liczyć na wsparcie partnerskich firm z sektora ogrodniczego (usługowych, produkcyjnych i handlowych).

Warunek włączenia obiektu do programu:

Organizacja Ogrodów Polskich staje się właścicielem lub otrzymuje gwarancję objęcia na własność nieruchomości na której dokonuje inwestycji.

Wysokie nakłady zaangażowania społecznego i finansowego w rozwój i utrzymanie obiektu są możliwe wyłącznie gdy to OOP stanie się strażnikiem jego przyszłości. Równocześnie darczyńca obiektu może korzystać z obiektu przez dowolnie ustalony przez siebie czas (np. dożywotnie zamieszkanie, wieloletnie użytkowanie, itp.).

Wnioski i podsumowanie:

Nasze cele, plan i zamierzone metody są nadal aktualne. W kolejnych latach sprzeniewierzyliśmy się jedynie zasadzie nie wydawania pieniędzy, jeśli efekt nie będzie miał gwarancji trwałości, ponieważ zakładaliśmy ogrody na wynajętych gruntach. Jednak nie chcieliśmy marnować cennego czasu, prowadziliśmy doświadczenia i budowaliśmy kapitał bezcennej wiedzy praktycznej.